ทุ้งฟ้า:ไม้มงคลประจำจังหวัดกระบี่

ลักษณะของทุ้งฟ้า

• ต้นทุ้งฟ้า จัดเป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ที่มีความสูงได้ประมาณ 15-25 เมตร เรือนยอดเป็นรูปไข่แกมรูปกรวยแหลม ค่อนข้างโปร่ง ลำต้นมีลักษณะเปลาตรง กิ่งใหญ่ตั้งฉากกับลำต้นเป็นวงรอบ โคนต้นเป็นพูพอน เปลือกต้นเรียบเป็นสีขาวอมเทาหรือสีเทาอ่อน มีรูระบายอากาศทั่วไป เปลือกต้นเมื่อสับดูจะมีน้ำยางสีขาวเหนียว ๆ ซึมออกมา ส่วนเนื้อไม้มีสีค่อนข้างเหลือง เมื่อทิ้งไว้นาน ๆ จะเป็นสีน้ำตาลแกมเหลือง เสี้ยนไม้ตรง เนื้อไม้มีความละเอียดปานกลางและสม่ำเสมอ แข็ง เลื่อย ไสกบ และตกแต่งได้ง่าย ผึ่งแห้งได้ดี มีความถ่วงจำเพาะประมาณ 0.54 ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด เจริญเติบโตได้ดีในดินที่ลึกและมีการระบายน้ำได้ดี หรือในสภาพระบบวนเกษตร และควรปลูกในช่วงประมาณต้นฤดูชน เพื่อให้กล้าไม้มีเวลาตั้งตัว และระบบรากเจริญยึดดินได้ดีก่อนสิ้นฤดูฝน ซึ่งจะช่วยทำให้กล้าไม้สามารถรอดตายได้ตลอดฤดูแล้ง สามารถพบขึ้นได้ทั่วไปในป่าดงดิบและบนพื้นที่ป่าเสื่อมโทรมหรือพื้นที่ที่เคยถูกแผ้วถางมาก่อนทางภาคใต้ของประเทศไทย ซึ่งบริเวณนี้จะมีปริมาณของน้ำฝนตกชุกและมีความชุ่มชื้นมาก นอกจากนี้ในต่างประเทศยังพบขึ้นกระจายในอินเดีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นิวกินี พม่า และมาเลเซียอีกด้วย

• ใบทุ้งฟ้า ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงรอบ ๆ ข้อ ข้อละ 3-4 ใบ ลักษณะของใบเป็นรูปใบหอกกลับหรือรูปไข่แกมรูปหอกกลับ ปลายใบเป็นติ่งแหลม ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3-7.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร หลังใบเป็นสีเขียว ท้องใบเป็นคราบสีขาว เส้นแขนงใบถี่และเป็นเส้นตรง

• ดอกทุ้งฟ้า ออกดอกเป็นช่อแขนงตามซอกใบที่ปลายกิ่งจำนวนมาก ยาวประมาณ 3.5-11.5 เซนติเมตร ดอกย่อยเป็นสีขาว มีขนาดประมาณ 2-3 เซนติเมตร กลีบดอกเป็นสีขาวหรือสีขาวอมเหลือง โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกออกเป็น 5 กลีบ ดอกมีเกสรเพศผู้ 5 อัน ออกดอกในช่วงประมาณเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคม

• ผลทุ้งฟ้า ผลมีลักษณะเป็นฝักยาวขนาดเล็ก ออกเป็นคู่ ๆ ฝักมีลักษณะเรียวยาว ยาวประมาณ 30-45 เซนติเมตร พอแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีก และบิดเป็นเกลียว ปล่อยให้เมล็ดที่มีพู่สีขาวปลิวไปตามลมได้

สรรพคุณของทุ้งฟ้า

1. ตำรายาไทยจะใช้เปลือกต้นเป็นยาบำรุงกำลัง (เปลือกต้น) ส่วนอีกข้อมูลระบุว่าให้ใช้รากผสมยา รับประทานบำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง (ราก)
2. เปลือกต้นใช้เป็นยาบำรุง แก้ไข้ รักษาไข้ป่าหรือโรคมาลาเรีย (เปลือกต้น)
3. ใช้เป็นยาแก้บิด (เปลือกต้น)
4. ช่วยขับระดูของสตรี (เปลือกต้น)
5. เปลือกต้นมีสรรพคุณเป็นยาบำรุงกำหนัด (เปลือกต้น) ส่วนอีกข้อมูลระบุว่า ให้ใช้รากเป็นยาบำรุงกำหนัด (ราก)
6. เปลือกต้นใช้เป็นยารักษาบาดแผล (เปลือกต้น)
7. ใบนำมาตำผสมกับน้ำมันมะพร้าวทำให้ร้อน ใช้เป็นยาพอกแก้ข้อต่อเคลื่อน (ใบ)

ประโยชน์ของทุ้งฟ้า

1. ไม้ทุ้งฟ้าเป็นไม้ที่มีคุณค่ามากชนิดหนึ่ง มีอัตราการเจริญเติบโตค่อนข้างดี เนื้อไม้ละเอียด เสี้ยนไม้ตรง สีเหลืองอ่อนและมีเปลือกบาง นิยมนำมาใช้ทำกระดานพื้น ฝา หีบ ลังใส่ของ เครื่องเรือน เครื่องใช้เบา ๆ รองเท้าไม้ แจว พาย กรรเชียง และยังเหมาะสำหรับที่จะนำไปปอกหรือฝานทำไม้บางเพื่อทำส่วนผิวหน้าของไม้อัด
2. ทุ้งฟ้าเป็นไม้โตเร็วชนิดหนึ่งที่มีอัตราการเจริญเติบโตอยู่ในเกณฑ์ค่อนข้างดี มีอัตราการเจริญเติบโตทางความสูงมากกว่า 1 เมตรต่อปี และมีอัตราเพิ่มพูนทางขนาดความโตของเส้นรอบวงโดยเฉลี่ยไม่ต่ำกว่าปีละ 5 เซนติเมตร จึงมีประโยชน์ในเชิงอนุรักษ์ต้นน้ำลำธารในภาคใต้ได้ เนื่องจากต้นทุ้งฟ้าในธรรมชาติจะขึ้นอยู่ในบริเวณป่าเสื่อมโทรม จึงเป็นไม้ที่ได้รับการสนับสนุนให้นำมาปลูกในบริเวณต้นน้ำลำธารที่ถูกแผ้วถางทำลาย เนื่องจากเป็นไม้ที่เจริญเติบโตเร็ว

ภาพและข้อมูลจาก https://www.medthai.com